Thành Cổ Loa từ lâu được xem như một biểu tượng lịch sử – văn hóa đặc sắc của người Việt cổ. Không chỉ phản ánh sự khéo léo trong kỹ thuật xây dựng, nơi đây còn gắn liền với nhiều truyền thuyết nổi tiếng và trở thành điểm tham quan hấp dẫn cho du khách muốn tìm hiểu cội nguồn dân tộc. Hãy cùng Tway Air khám phá ngay.
Giới thiệu về thành Cổ Loa
Thành Cổ Loa ở đâu?
Cổ Loa nằm tại xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, Hà Nội, cách trung tâm thành phố khoảng 24km. Đây từng là kinh đô của nước Âu Lạc do An Dương Vương lập nên vào thế kỷ III trước Công nguyên. Hiện nay, địa danh này không chỉ lưu giữ dấu tích của một đô thị cổ đại mà còn là điểm đến lý tưởng cho các gia đình dịp cuối tuần.
Từ nội thành Hà Nội, bạn có thể di chuyển theo quốc lộ 1A, qua cầu Đuống, rồi đến thị trấn Yên Viên. Từ đó, rẽ theo quốc lộ 3 khoảng 5km sẽ tới lối vào đền Cổ Loa. Ngoài ra, du khách cũng có thể chọn phương tiện công cộng: đi xe buýt số 46 từ bến Mỹ Đình hoặc xe số 15, 17 từ bến Long Biên để thuận tiện ghé thăm di tích này.
Dấu ấn lịch sử và sự tích thành Cổ Loa
Lịch sử thành Cổ Loa
- Thời tiền sử: Khoảng 20.000 – 11.000 năm trước, vùng đất này từng có cư dân thuộc văn hóa Sơn Vi sinh sống.
- Thời Âu Lạc: Thành Cổ Loa được xây dựng, trở thành đô thị cổ sớm và quy mô lớn bậc nhất Đông Nam Á.
- Thời Bắc thuộc: Loa Thành giữ vai trò trọng yếu về quân sự và hành chính dưới sự cai trị của phương Bắc.
- Thời Ngô Quyền: Năm 938, sau chiến thắng Bạch Đằng, Ngô Quyền chọn Cổ Loa làm kinh đô, mở ra thời kỳ độc lập mới cho dân tộc.
- Từ thế kỷ XI – XVIII: Khu vực này dần trở thành nơi sinh sống, hình thành làng xã với nhiều nét văn hóa truyền thống.
- Thế kỷ XIX – nay: Trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, Cổ Loa vẫn là căn cứ quan trọng. Hiện tại, nơi đây vừa được bảo tồn, vừa tiếp tục phát triển như một điểm đến du lịch lịch sử độc đáo.
Sự tích Thành Cổ Loa
- Nỏ thần và bi kịch Mỵ Châu – Trọng Thủy: Dân gian kể rằng, khi xây thành, vua An Dương Vương được thần Kim Quy mách bảo chế tạo nỏ thần để giữ nước. Nhờ đó, Âu Lạc đã nhiều lần chiến thắng quân Triệu Đà. Nhưng vì sự cả tin của công chúa Mỵ Châu, bí mật bị tiết lộ, thành bị công phá. Vua cha trong cơn tuyệt vọng đã hóa rồng ra biển, còn Mỵ Châu chết bi thương dưới lưỡi gươm của chính phụ vương.
- Giếng Ngọc: Trọng Thủy sau khi gây nên bi kịch đã ôm nỗi dằn vặt, gieo mình xuống giếng để mong được đoàn tụ với Mỵ Châu. Người dân tin rằng nước giếng ấy trong vắt, óng ánh như ngọc trai, gợi nhắc đến nỗi oan tình của đôi lứa. Có truyền thuyết còn nói rằng ngọc trai rửa bằng nước giếng sẽ sáng đẹp hơn, tượng trưng cho sự hối lỗi muộn màng của Trọng Thủy.
Ngày nay, Thành Cổ Loa không chỉ là chứng tích lịch sử quan trọng mà còn là nơi hội tụ những giá trị văn hóa, nghệ thuật và truyền thuyết dân gian, mang đến cho du khách trải nghiệm vừa thiêng liêng vừa giàu cảm xúc.
Hướng dẫn đường đi đến thành Cổ Loa
Để ghé thăm Cổ Loa, bạn có thể lựa chọn nhiều cách di chuyển khác nhau:
- Đi bằng xe cá nhân: Từ trung tâm Hà Nội, chạy theo quốc lộ qua cầu Đông Trù rồi rẽ vào đường Cổ Loa. Quãng đường không xa, lộ trình khá thuận tiện cho xe máy hoặc ô tô.
- Đi bằng phương tiện công cộng: Hệ thống xe buýt kết nối Hà Nội – Đông Anh khá dày đặc. Một số tuyến thường được du khách lựa chọn gồm: Tuyến 46 (khu Mỹ Đình), Tuyến 43 (Ga Hà Nội, Công viên Thống Nhất), Tuyến 15, 17 (trung chuyển Long Biên), Tuyến 59 (Như Quỳnh, Đại học Nông nghiệp).
>>> Xem thêm: Khu du lịch sinh thái Thung Nham Ninh Bình – Điểm đến lý tưởng cho chuyến nghỉ dưỡng 2025
Những địa điểm tham quan tiêu biểu ở Thành Cổ Loa
Kiến trúc thành Cổ Loa
Thành Cổ Loa được xây dựng gồm ba vòng thành chính: Nội, Trung và Ngoại. Thành Nội là nơi ở và làm việc của vua An Dương Vương cùng hoàng tộc và các quan lại trong triều đình. Còn thành Trung có diện tích rộng lớn hơn, với những bức tường cao khoảng 10m cùng bốn cửa mở ra các hướng khác nhau, tạo nên sự vững chắc trong phòng thủ. Đặc biệt, toàn bộ hệ thống thành được thiết kế theo hình xoáy ốc, kéo dài khoảng 16km, khiến công trình này trở thành một kiệt tác độc đáo của kiến trúc quân sự cổ đại.
Các di vật khảo cổ
Trong nhiều cuộc khai quật, các nhà khảo cổ đã tìm thấy vô số cổ vật có giá trị, từ rìu lưỡi xéo, trống đồng, đến hàng vạn mũi tên đồng ba cạnh và cả khuôn đúc mũi tên. Ngoài ra, còn có những ngôi mộ cổ cho thấy sự phát triển của xã hội thời bấy giờ. Những phát hiện này không chỉ khẳng định trình độ kỹ thuật vượt trội mà còn phản ánh đời sống vật chất và tinh thần phong phú của cư dân Việt cổ.
Đền thờ An Dương Vương
Nổi bật trong quần thể Cổ Loa là đền thờ An Dương Vương, còn gọi là Đền Thượng. Đây là nơi tưởng niệm vị vua đã sáng lập ra nước Âu Lạc và gắn liền với huyền thoại về chiếc nỏ thần. Kiến trúc ngôi đền mang đậm nét cổ kính với các bức chạm khắc tinh xảo và linh vật đặt uy nghiêm trước cổng, mang lại cho du khách cảm giác trang trọng, linh thiêng khi bước vào.
Giếng Ngọc
Nằm giữa hồ Bán Nguyệt, Giếng Ngọc là một trong những điểm dừng chân khiến nhiều du khách tò mò. Nước giếng có màu hơi ngả đỏ, nổi bật giữa không gian xanh mát của hồ nước và cây cối. Theo truyền thuyết, đây chính là nơi Trọng Thủy gieo mình sau cái chết bi thương của Mỵ Châu, để lại câu chuyện đầy ám ảnh và gợi nhiều suy ngẫm cho hậu thế.
Đình Ngự Triều Di Quy
Đây từng là nơi vua An Dương Vương thiết triều và ban bố chính sự. Công trình được xây dựng bề thế với nhiều họa tiết kiến trúc đặc trưng như Tứ linh, Tứ quý, thể hiện tinh thần văn hóa thời bấy giờ. Đến thời nhà Lê, ngôi đình được phục dựng vững chãi và cho đến nay vẫn giữ được vẻ uy nghiêm, là nơi gắn liền với nhiều hoạt động văn hóa tín ngưỡng địa phương.
Am Bà Chúa
Theo truyền thuyết dân gian, đây là nơi thờ công chúa Mỵ Châu người con gái gắn liền với bi kịch tình yêu và vận mệnh đất nước. Ngôi am nhỏ nằm dưới bóng cây đa hàng nghìn năm tuổi, được người dân lập nên khi phát hiện một tảng đá kỳ lạ trôi dạt vào bờ biển. Mặc dù truyền thuyết còn nhiều tranh cãi, nhưng ngày nay Am Bà Chúa vẫn là chốn linh thiêng, thu hút khách thập phương đến chiêm bái.
Đền thờ Cao Lỗ
Trong hành trình tham quan Cổ Loa, du khách không thể bỏ qua đền thờ Cao Lỗ vị tướng tài ba dưới thời An Dương Vương. Ông là người đã sáng chế ra nỏ Liên Châu, loại vũ khí gắn liền với chiến công của Âu Lạc, đồng thời là người trực tiếp chỉ huy việc xây thành. Ngôi đền được dựng nên nhằm tôn vinh công lao của ông và cũng là minh chứng cho sự tôn trọng của dân tộc đối với những bậc anh hùng thời dựng nước.
Lễ hội ở thành Cổ Loa
Mỗi độ xuân về, từ mùng 6 đến ngày 16 tháng Giêng, Cổ Loa lại rộn ràng trong không khí lễ hội truyền thống. Đây là dịp để nhân dân tưởng nhớ công lao xây thành lập ấp của An Dương Vương và tướng Cao Lỗ.
Không chỉ dừng lại ở phần nghi lễ trang nghiêm, lễ hội còn mang ý nghĩa cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Bên cạnh đó, những trò chơi dân gian náo nhiệt và các hoạt động văn nghệ dân tộc khiến không khí thêm phần sôi động, thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là giới trẻ.
>>> Xem thêm: Khám phá 7 khu du lịch sinh thái Củ Chi vui chơi tại TPHCM hấp dẫn nhất 2025
Ẩm thực và đặc sản thành Cổ Loa
Nhắc đến Cổ Loa, không thể bỏ qua món cháo trai thơm lừng, đậm đà hương vị quê hương. Tô cháo nóng hổi với quẩy giòn, hành phi vàng ruộm, chút ruốc mằn mặn và cà muối giòn tan khiến thực khách nhớ mãi không quên. Dù từng thưởng thức cháo trai ở nhiều nơi, nhưng hương vị nơi thành cổ vẫn mang một nét đặc trưng khó tìm.
Ngoài ra, du khách còn có thể chọn mua những món quà lưu niệm tinh xảo như tượng sứ nhỏ hình rùa Kim Quy, An Dương Vương hay tướng Cao Lỗ. Người dân nơi đây cũng trồng nhiều nông sản sạch, rau củ tươi ngon bày bán tại chợ quê, rất được lòng khách phương xa.
Có nên đến tham quan thành Cổ Loa?
Một chuyến đi đến Cổ Loa chẳng khác nào hành trình ngược dòng lịch sử, đưa bạn trở lại với truyền thuyết Mỵ Châu – Trọng Thủy và kỳ tích xây thành đầy bí ẩn. Giữa không gian cổ kính, bạn sẽ cảm nhận rõ niềm tự hào về một di sản quan trọng, không chỉ với Hà Nội mà còn với cả dân tộc Việt Nam. Nếu có dịp ghé thủ đô, đừng bỏ lỡ cơ hội trở về vùng đất “cội nguồn” này.
Lưu ý khi tham quan thành Cổ Loa 2025
- Trang phục: Hãy lựa chọn quần áo chỉnh tề, phù hợp không gian linh thiêng khi bước vào đền thờ.
- Ứng xử: Giữ thái độ trang nghiêm, không gây ồn ào, không xả rác để góp phần bảo tồn vẻ đẹp thanh tịnh của khu di tích.
Tổng kết
Hành trình đến với thành Cổ Loa không chỉ đơn thuần là chuyến du lịch, mà còn là dịp để mỗi người tìm về nguồn cội, cảm nhận sâu sắc giá trị lịch sử và văn hóa dân tộc. Từ những truyền thuyết gắn liền với Mỵ Châu – Trọng Thủy, đến lễ hội truyền thống rộn ràng đầu xuân hay hương vị cháo trai dân dã, tất cả tạo nên một bức tranh đầy sức hút. Nếu bạn đang ở Hà Nội hay có dịp ghé thăm thủ đô, hãy dành thời gian khám phá thành Cổ Loa để tự mình trải nghiệm và lưu giữ những ký ức khó quên.
