Tuy là tỉnh có diện tích nhỏ nhất Việt Nam, Bắc Ninh lại sở hữu chiều sâu văn hóa đặc biệt, được mệnh danh là “trái tim của vùng Kinh Bắc xưa”. Hành trình du lịch Bắc Ninh không chỉ là chuyến đi đến một vùng đất, mà còn là cơ hội để cảm nhận nhịp sống truyền thống trong từng câu dân ca quan họ, trong từng mái đình cổ kính và làng nghề truyền thống rộn ràng. Hãy cùng Tway Air khám phá kinh nghiệm du lịch Bắc Ninh tự túc chi tiết ngay sau đây.

Bắc Ninh có gì đặc biệt?

Mảnh đất này vang danh bởi dân ca quan họ loại hình nghệ thuật đặc trưng đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ngoài ra, Bắc Ninh còn nổi bật với hệ thống đền chùa cổ, những làng nghề lâu đời như gốm Phù Lãng, tranh Đông Hồ, và nền ẩm thực mang đậm hồn quê Bắc Bộ. Tất cả hòa quyện tạo nên một Bắc Ninh vừa cổ kính, vừa đầy sức sống điểm đến du lịch hấp dẫn cho bất kỳ ai yêu thích sự hoài niệm và tìm hiểu văn hóa.

Đi Bắc Ninh bằng cách nào?

Chỉ cách Hà Nội khoảng 40km, việc đến Bắc Ninh rất thuận tiện:

• Từ Hà Nội: Có thể đi ô tô, xe máy qua QL1A hoặc cao tốc Hà Nội – Bắc Giang (mất khoảng 45–50 phút). Xe khách từ các bến Mỹ Đình, Gia Lâm, Nước Ngầm cũng rất phổ biến, giá vé khoảng 40.000–60.000 đồng. Ngoài ra, có nhiều tuyến xe buýt như 10A, 54, 203 chạy thường xuyên.
• Từ tỉnh khác: Có thể đi tàu hỏa tuyến Hà Nội – Lạng Sơn (ga Bắc Ninh), thời gian 1–1,5 giờ. Người ở xa hơn có thể bay đến sân bay Nội Bài rồi tiếp tục đi xe về Bắc Ninh.
• Du khách có thể thuê xe máy (100.000–150.000đ/ngày), đi taxi hoặc xe công nghệ, hoặc chọn xe buýt nội tỉnh để thăm quan du lịch các điểm du lịch trong vùng.

Khi nào nên đến Bắc Ninh du lịch?

Bắc Ninh đẹp nhất vào hai khoảng thời gian trong năm: dịp đầu xuân (từ tháng Giêng đến tháng Ba âm lịch) và vào những ngày chớm thu (tháng Chín đến tháng Mười Một dương lịch). Mùa xuân nơi đây là mùa hội thời điểm các lễ hội truyền thống rộn ràng diễn ra khắp các làng quê, tiêu biểu là hội Lim trứ danh. 

Ghé thăm Bắc Ninh lúc này, bạn sẽ được thả hồn theo những khúc quan họ da diết vang vọng giữa sông nước, đồng thời được gặp gỡ những liền anh, liền chị trong tà áo truyền thống đầy duyên dáng. Trời xuân có mưa phùn nhẹ, khí trời mát mẻ, rất phù hợp cho các hoạt động lễ hội. Còn vào mùa thu, tiết trời se lạnh dễ chịu, bầu không khí trong lành khiến việc khám phá các làng nghề truyền thống trở nên đặc biệt thú vị.

Kinh nghiệm du lịch Bắc Ninh – Trải nghiệm đặc trưng của vùng Kinh Bắc

Hội Lim

Vào ngày 13 tháng Giêng âm lịch hàng năm, huyện Tiên Du lại rộn ràng với lễ hội Lim biểu tượng văn hóa đặc sắc của Bắc Ninh. Đây không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ tiền nhân, mà còn là sân khấu lớn cho những làn điệu quan họ cổ truyền vang lên từ bờ ao, thuyền nan đến sân đình. Những liền anh, liền chị trong trang phục truyền thống vừa hát vừa đối đáp, tạo nên khung cảnh đậm chất trữ tình. Ngoài ra, hội Lim còn hấp dẫn bởi những trò chơi dân gian như đấu vật, đánh đu, bịt mắt bắt dê hay cờ người, đem đến bầu không khí vui tươi, sống động.

Làng tranh Đông Hồ

Tọa lạc tại xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, làng tranh Đông Hồ là nơi lưu giữ một trong những dòng tranh dân gian lâu đời và độc đáo nhất Việt Nam. Tranh được tạo nên từ bàn tay tài hoa của người thợ làng, sử dụng kỹ thuật in mộc bản truyền thống trên nền giấy dó phủ điệp, tạo độ óng ánh tự nhiên. Màu sắc tranh hoàn toàn đến từ thiên nhiên: đen từ than tre, vàng từ gỗ vang, trắng từ vỏ sò, xanh từ lá chàm… Nội dung tranh phản ánh đời sống thường nhật, triết lý sống nhân hậu, lạc quan và mang đậm tinh thần Á Đông.

Chùa Dâu

Nằm tại huyện Thuận Thành, chùa Dâu được xem là ngôi chùa Phật giáo đầu tiên trên đất Việt, khởi dựng từ thế kỷ thứ 2 dưới thời Sĩ Nhiếp. Đây từng là trung tâm tu hành lớn của vùng Luy Lâu cổ, thu hút đông đảo tín đồ và tăng ni từ khắp nơi. Biểu tượng nổi bật nhất của chùa là tháp Hòa Phong cao 17 mét, xây bằng gạch nung cổ kính, sừng sững giữa sân chùa. Nơi đây còn thờ Phật Mẫu Man Nương một hình tượng thiêng liêng gắn với tín ngưỡng dân gian của cư dân vùng châu thổ Bắc Bộ.

Đền Đô

Tại phường Đình Bảng, thành phố Từ Sơn, Đền Đô là điểm dừng chân không thể bỏ lỡ khi khám phá Bắc Ninh. Đây là nơi thờ tự tám vị vua đầu tiên của triều Lý triều đại khai mở nền văn hóa Đại Việt rực rỡ. Ngôi đền có kiến trúc bề thế với cổng Ngũ Long Môn, nhà Tiền Tế, Đại Đình và chính điện uy nghi. Xung quanh là hồ nước, cây xanh và lối đi lát gạch cổ tạo nên khung cảnh thanh tịnh, hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc truyền thống. Đến đây, du khách không chỉ chiêm ngưỡng vẻ đẹp của một công trình cổ mà còn cảm nhận được niềm tự hào về cội nguồn dân tộc.

Đình cổ Đình Bảng

Tọa lạc tại Từ Sơn, đình làng Đình Bảng được đánh giá là một trong những công trình kiến trúc dân gian đồ sộ và tráng lệ bậc nhất miền Bắc. Công trình được khởi dựng từ cuối thế kỷ XVII, nổi bật với chất liệu gỗ lim quý và kết cấu vững chãi gồm năm gian hai chái. Từng chi tiết của đình đều được chăm chút kỹ lưỡng, đặc biệt là hệ thống vì kèo được điêu khắc tinh xảo hình rồng, phượng và hoa văn cổ. Nơi đây thờ ba vị thành hoàng làng có công với dân với nước: Cao Sơn, Thủy Bá và Bách Lệ Đại Vương.

Chùa Phật Tích

Ẩn mình trên sườn núi Phật Tích, ngôi chùa cùng tên là một trong những điểm dừng chân linh thiêng và nổi bật nhất ở Bắc Ninh. Chùa được xây dựng từ triều đại nhà Lý, dưới thời vua Lý Thánh Tông (năm 1057), mang đậm kiến trúc Phật giáo cổ. Điểm thu hút du khách chính là pho tượng Phật A Di Đà bằng đá lớn uy nghi, cao tới 27 mét, được xem là một trong những biểu tượng tâm linh tiêu biểu của thời Lý. Ngoài ra, chùa còn sở hữu nhiều cổ vật quý hiếm như các tòa tháp đá, tượng linh vật và các bệ đá với hoa văn được chạm khắc vô cùng công phu.

Đền Cùng – giếng Ngọc

Gắn liền với truyền thuyết về người anh hùng Thánh Gióng, cụm di tích đền Cùng – giếng Ngọc là một điểm đến vừa mang đậm giá trị lịch sử, vừa đậm chất tâm linh. Truyền rằng sau khi đánh tan giặc Ân, Thánh Gióng đã dừng chân tại nơi đây để nghỉ ngơi, uống nước từ giếng Ngọc trước khi cưỡi ngựa bay về trời. Tại đây còn lưu lại dấu chân ngựa in hằn trên phiến đá chứng tích huyền thoại được người dân gìn giữ đến ngày nay. Giếng Ngọc với làn nước trong veo, không bao giờ cạn được xem là biểu tượng của sự thanh khiết, may mắn và thường là nơi du khách tìm đến để cầu sức khỏe, bình an.

Làng gốm Phù Lãng

Nằm bên dòng sông Cầu, làng gốm Phù Lãng là cái nôi của nghề gốm thủ công có lịch sử hàng trăm năm, khởi nguồn từ thời nhà Trần. Trải qua bao thế hệ, nghề gốm ở đây vẫn được bảo tồn và phát triển không ngừng. Điều làm nên nét đặc trưng của gốm Phù Lãng chính là nguyên liệu đất sét đỏ dẻo, được nung trong lò bầu truyền thống với nhiệt độ cao, tạo ra lớp men da lươn độc đáo. Những sản phẩm như chum, vại, lọ hoa, bình gốm không chỉ bền chắc mà còn mang giá trị thẩm mỹ cao, là sự kết tinh giữa bàn tay tài hoa và tâm huyết của người nghệ nhân.

Vườn xưa Lệ Chi

Ẩn mình giữa làng quê yên ả, khu di tích Lệ Chi Viên mang theo câu chuyện bi thương bậc nhất sử Việt. Từng là khu vườn vải sum suê, nơi vua Lê Thái Tông chọn làm chốn nghỉ chân năm 1442, nơi đây sau một đêm bỗng chốc trở thành tâm điểm của một vụ án lịch sử đẫm nước mắt. Cái chết bất ngờ của nhà vua đã dẫn đến bản án tru di tam tộc dành cho Nguyễn Trãi một bậc hiền tài kiệt xuất. Ngày nay, khu di tích không chỉ là nơi tưởng niệm mà còn là lời thì thầm nhắc nhớ về sự oan khiên, về số phận và công lý trong dòng chảy lịch sử. Đền thờ Nguyễn Trãi và các công trình phụ cận vẫn còn đó, lặng lẽ kể chuyện xưa giữa không gian linh thiêng.

Chùa Bút Tháp

Tựa như viên ngọc ẩn giữa đồng bằng Bắc Bộ, chùa Bút Tháp mang đến một không gian thanh tịnh và cổ kính bậc nhất trong lòng xứ Kinh Bắc. Khởi nguồn từ thời Trần và phát triển rực rỡ vào thời Hậu Lê, ngôi chùa gây ấn tượng với lối kiến trúc thuần Việt: mái ngói cong, khung gỗ lim được chạm khắc tỉ mỉ từng chi tiết. Đặc biệt, ngọn tháp Bút sừng sững vươn cao gần 13 mét, như nét bút ghi lại tinh thần thiền học và mỹ học của người xưa. Không thể bỏ qua pho tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay bằng gỗ một tuyệt phẩm nghệ thuật tâm linh có một không hai tại Việt Nam, khiến bất kỳ ai đặt chân đến cũng không khỏi trầm trồ thán phục.

Kinh nghiệm du lịch Bắc Ninh – Tinh hoa ẩm thực Bắc Ninh

• Bánh phu thê Đình Bảng: Mỗi chiếc bánh phu thê là một lời chúc phúc ngọt ngào trong lễ cưới truyền thống. Vỏ bánh mềm dẻo làm từ nếp cái hoa vàng, nhân đậu xanh ngọt bùi, tất cả được gói trong lá chuối thơm mộc mạc.
• Bánh khúc làng Diềm: Món bánh dân dã làm từ lá khúc giã nhuyễn, trộn bột nếp, nhân là đậu xanh, thịt ba chỉ và hành phi. Khi hấp chín, bánh tỏa hương thơm dìu dịu, mang sắc xanh của đồng nội.
• Nem làng Bùi: Đặc sản của làng Bùi Xá là nem sống gói lá chuối, gồm thịt lợn giã nhuyễn, bì heo, thính gạo và lá sung. Khi ăn kèm lá đinh lăng và chấm nước mắm tỏi ớt, vị ngon càng đậm đà.
• Bánh tẻ làng Chờ: Làm từ bột gạo tẻ mịn, bánh tẻ gói lá dong, nhân thịt heo, mộc nhĩ, hành khô. Hấp chín, bánh dẻo mềm, vị thơm béo nhẹ – món quê giản dị mà đầy hấp dẫn.
• Cháo cá Tích Nghi: Cá quả hoặc cá chép được gỡ thịt, xào thơm rồi nấu cùng gạo tám và đậu xanh trong nước luộc cá. Cháo sánh mịn, ăn kèm rau thơm và quẩy giòn món ngon khó quên của làng Tích Nghi.

Kết luận